سیاوش دانشور- اول مه در کشورهای جهان. صدای اعتراض ضد کاپیتالیستی رساتر بود
اول مه، روز جهانی کارگر ٢٠٢٣ در قیاس با سالهای گذشته گسترده تر، توده ای تر و رادیکال تر برگزار شد. در اینروز بزرگترین اجتماعات، راهپیمائی، اعتصاب و اعتراض صورت گرفت. کارگران در کشورهای مختلف مسائل مختلفی را برجسته کردند اما همه جا علیه کاپیتالیسم و نظم کنونی، علیه سیاستهای ریاضت اقتصادی، علیه میلیتاریسم و جنگ طلبی، علیه سیاستهای خصوصی سازی اموال عمومی و موقت سازی قراردادهای کار، برای افزایش دستمزدها و حقوق پایه کار مانند؛ امنیت شغلی، ایمنی محیط کار اعتراض کردند و متحدانه شعار سر دادند.
آمریکای شمالی
در آمریکا و کانادا اول مه بعنوان روز کارگر تعطیل نیست و بجای آن در ماه سپتامبر “لیبر دی” برگزار میشود. اول مه از آمریکا نضج گرفت اما مهمترین دمکراسی جهان روز جهانی کارگر را برسمیت نمیشناسد. لذا اتحادیه های کارگری در اینروز در شهرهای آمریکا و کانادا کار می کنند و برنامه تظاهرات و جشن روز کارگر را ندارند. اما گروه های چپگرا بطور محدودتری برنامه هائی از جمله تظاهرات و جلسات در روز اول مه برگزار می کنند. امسال در آمریکا سازمان “ائتلاف اول مه” که عمدتا ترکیبی از کارگران مهاجر و پناهندگان و فعالین چپ است، در چند شهر از جمله شیکاگو، نیویورک، واشنگتن، بوستون، فیلادلفیا و کالیفرنیا اجتماعاتی سازمان دادند. اعتراض علیه خشونت پلیس علیه مهاجرین، دفاع از حقوق برابر شهروندی در این ائتلاف و اجتماعات برجسته شد. در تورنتو و مونترال و شهرهای کانادا نیز برنامه هایی توسط “ائتلاف می دی” برگزار شد.
آمریکای جنوبی
در کشورهای مختلف تظاهراتها و اجتماعات بزرگی قبل از اول مه و در روز اول مه برگزار شدند. از جمله بوئنوس آیرس آرژانتین، السالوادور، سانتیاگوی شیلی، اکوادور، هندوراس، پاناما، اروگوئه، ونزوئلا و مکزیک محل برگزاری بزرگترین تظاهراتها بودند. اجتماعات اول مه در شهرهای مختلف این کشورها نیز شکل گرفتند اما تظاهراتهای بزرگ و سراسری در پایتخت کشورها از جمله در آرژانتین و مکزیک و شیلی برگزار شدند. در برخی نقاط و شهرهای مختلف درگیری هایی با پلیس ایجاد شد. امسال برای اولین بار حزب حاکم در کوبا اول مه را برگزار نکرد.
اروپا
امسال فرانسه سنگر داغ اول مه اروپا بود. بزرگترین اول مه با چند میلیون شرکت کننده یک وجه قدرتنمایی طبقه کارگر فرانسه علیه دولت مکرون و طرح کاهش سن بازنشستگی بود. آمارهای دولت و پلیس و اتحادیه ها از سه الی پنج میلیون شرکت کننده متفاوت اند. جمعیت شرکت کننده در پاریس و شهرهای دیگر فرانسه در قیاس با سال قبل حدود ده برابر بود. توده مردم معترض، محلات حاشیه پاریس و جمعیت های مهاجرین، کارگرانی که مشمول هیچ قانونی نمیشوند، وسیعا در کنار کارگران متشکل بمیدان آمدند. تمایل به اعتراض بحدی وسیع بود که نیروهای راست و فاشیست لوپن تلاش کردند خودی نشان دهند و از تناقضات بهره جویند. اما همه جا شعارهای ضد نژادپرستی و فریاد اتحاد طبقاتی بلندتر بود و نیروهای فاشیست جبهه ملی نتوانستند اول مه را لجن آلود کنند. مکرون و طرحش مورد هدف بود. در درگیری ها تعداد زیادی زخمی و بازداشت و به بیمارستان منتقل شدند.
در لندن بویژه که مصادف با تاجگذاری چارلز سوم در شش می است، عده ای از مخالفین با شعار “شاه من نیستی” علیه این مراسم و صرف هزینه های زیاد از جیب طبقه کارگر اعتراض کردند. اما اعتراضات اصلی کارگری اتحادیه تی یو سی در مخالفت با ریاضت اقتصادی، هزینه کردن برای جنگ در اوکراین، خواست افزایش دستمزد و پایان دادن به تبعیض ها بود. در اینروز از اعتصاب های جاری در حمل و نقل و ترانسپورت، معلمان و کارگران پست حمایت شد. سخنرانان از جمله جان مک دانال رئیس کمیته همبستگی کارگری از طبقه کارگر و حرکت انقلابی در ایران حمایت کرد.
در میلان ایتالیا اتحاد ال کوباس و دیگر اتحادیه ها تظاهراتهای بزرگی برگزار کردند. کارگران ایتالیا علیه خصوصی سازی و تغییر شرایط کارند و خواهان افزایش دستمزدها و خدمات عمومی هستند. در دوران کووید-١٩ کارگران ضربات مهلکی متحمل شدند.
در اسپانیا کارگران با هم طبقه ای های فرانسوی همصدا بودند. آنها علیه طرح های ریاضتی از جمله افزایش ساعات کار، افزایش سن بازنشستگی و قوانین جدید و سختگیرانه در محل کار اعتراض کردند.
در دیگر کشورهای اروپا نیز جمعیت امسال بسیار وسیعتر و شعارها رادیکال تر بود. برخلاف سال گذشته دیگر سایه جنگ در اوکراین حس نمیشد. در آلمان، بلژیک، دانمارک، سوئد، نروژ، فنلاند و … گزارش ها همه حاکی از جمعیت وسیعتر و معترض تر است.
اول مه در دیگر کشورها
در کره جنوبی بزرگترین روز کارگر بعد از دوره پاندمی برگزار شد. تنها در سئول پایتخت کره جنوبی حدود ٣٠ هزار کارگر به دعوت کنفدراسیون کار در مراسم اول مه شرکت کردند. افزایش دستمزدها و کاهش ساعت کار شعار محوری کارگران کره جنوبی در اول مه بود.
در ژاپن مطالبات مشابه کره جنوبی مطرح شد. جبران لطمات دوره پاندمی و بطور مشخص افزایش دستمزدها و مبارزه با فساد از شعارهای معترضین در اول مه ژاپن بود. کارگران در ژاپن به افزایش دو برابر بودجه نظامی معترض اند و میگویند این هزینه ها باید برای رفاه اجتماعی صرف شود.
در تایوان هزاران کارگر در اول مه علیه شرایط جدید کار اعتراض کردند. آنها علیه سیاستهایی که کارفرمایان در “جزایر خودگران کار” پیش میبرند و کمبودها و فشارهای ناشی از آن اعتراض کردند و خواهان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ٢٠٢٤ شدند.
در فیلیپین هزاران کارگر عصبانی در خیایانهای مانیل تظاهرات کردند و در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری مالاکانانگ صداها بلندتر شد. کارگران خواهان افزایش دستمزدها شدند و علیه بیکارسازی و برون سپاری کار و از بین رفتن مشاغل اعتراض کردند.
در جاکارتای اندونزی کارگران خواهان لغو “قانون ایجاد شغل” توسط دولت شدند. دولت میگوید این قانون بنفع کارفرمایان و کارگران و محیط زیست است. کارگران خلاف ادعای دولت را دارند و میگویند این قانون صرفا بنفع کارفرمایان است.
در هندوستان و شهرهای مختلف تظاهراتهای بزرگی بمناسبت اول مه برگزار شد که کاهش ساعت کار و افزایش حقوق از مطالبات اصلی آنها بودند. اعضای مرکز اتحادیه های کارگری هند (CITU) در یک تجمع به مناسبت روز اول ماه مه در حیدرآباد تجمع کردند.
در سریلانکا کارگران با اجتماع و راهپیمایی علیه سیاستهای صندوق بین المللی پول از جمله اعمال ریاضت اقتصادی و زدن حقوق های کارگران و سیاست خصوصی سازی اعتراض کردند.
در پاکستان اجتماعات اول مه “بدلائل امنیتی” در برخی شهرها ممنوع شده بود اما در پیشاور و دیگر شهرها اتحادیه های کارگری و سازمانهای چپ مراسمهای اول مه را طی جلساتی برگزار کردند و طی این جلسات خواهان استیفای حقوق کارگری شدند. در لاهور تظاهرات خیابانی برگزار شد و کارگران خواهان تجدید نطر و بازنویسی قانون کار و افزایش دستمزدها شدند.
در لبنان اعضای سندیکاها و حزب کمونیست بمناسیت اول مه در خیابانهای بیروت راهپیمایی کردند. کارگران خواهان تغییر در اوضاع فلاکتباری هستند که فی الحال سه چهارم جامعه را به زندگی زیر خط فقر محکوم کرده است.
در ترکیه جمعیت وسیعی به سمت میدان تکسیم راه افتاد. همان مکانی که پلیس بدلیل اتفاق تاریخی اول مه در این محل، اجازه ورود را نمیدهد و امسال نیز مانند هر سال با درگیری های خیابانی روبرو شد.
اول مه امسال در متن بحرانهای اقتصادی و تقابل های قدرتهای سرمایه داری، از تحرک جدید طبقه کارگر و بازیابی خود از محدودیتها و فشار پاندمی و جنگ خبر میداد. تشدید شکاف طبقاتی و روند ارزان سازی نیروی کار همه جا کارگران را به مصاف دولتها و نمایندگان سیاسی طبقه سرمایه دار جهت میدهد. خواستهای صریح رفاهی و تقابل با سیاستهای ریاضتی، انقباضی و تحمیلی دولتها در اول مه موج میزد. شعار محوری و عمومی تر اول مه در اروپا و بیشتر کشورهای جهان افزایش دستمزدها و خواست شرایط بهتر کار بود. در بسیاری کشورها کارگران دولت را در قبال لطمات دوره کووید-١٩ مسئول و خواهان جبران لطمات وارد شده به خانواده های کارگری و شرایط کار شدند.
٥ مه ٢٠٢٣